ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՋՐԱԳՆԴԱԿԻ ՖԵԴԵՐԱՑԻԱ

Ջրագնդակը թիմային մարզաձև է:Այն բաղկացած ՝ 4 խաղակեսից, որի ժամանակ թիմերից յուրաքանչյուրը գնդակը հարվածելով հակառակորքի դարպասներին փորձում է հավաքել միավորներ: Խաղը հաղթում է խաղի ավարտին առավելագույն միավորներ հավաքած թիմը: Թիմերը կազմված են 6 խաղադաշտում խաղացողից և 1 դարպասապահից: Թիմի բոլոր մարզիկները, բացառությամբ դարպասապահի մասնակցում են հարձակումներին և պաշտպանություններին: 

Ջրագնդակ խաղում են ամբողջությամբ խորը լողավազանում, այդ իսկ պատճառով խաղացողներից պահանջվում է լինել տոկուն և դիմացկուն: Ջրագնդակ խաղում են ինչպես լողավազաններում այնպես էլ լճերում և ծովում: 

 Ջրագնդակ մարզաձևի պատմությունն ունի խորը արմատներ: Ճապոնիայում կար մի խաղ, որն ինչ որ չափով կարելի է համարել ջրագնդակի հեռավոր ազգական: Վերը հիշատակված խաղում մասնակիցները նստած ջրում գտնվող ծղոտե տակառների վրա իրար էին փոխանցում ուռճացված կաշի, որն էլ փոխարինում էր գնդակին:

Ավելի քան 200 տարի առաջ, Եվրոպացիները մոնղոլիայից ներմուծեցին գնդակով խաղ (POLO): Եվրոպայում այս խաղը հիմք հանդիսացավ այսօրվա թիմային խաղերից շատերը հայտնագործելու համար: Ջրագնդակն ի սկզբանե խաղում էին զվարճանքի համար, բայց 19-չդ դարի երկրորդ կեսին այն սկսվեց ձևավորվել, որպես մարզաձև:

1869 թվականին լոնդոնում կայացել է մի ցուցադրական խաղ, որը բավականին նման էր ժամանակակից ջրագնդակին: Այդ խաղը մեծ ուշադրության արժանացավ քաղաքային բնակչության կողմից:

Ժամանակակից ջրագնդակի նախատիպերից է համարվում «ջրային ձեռքի գնդակը» որը խաղացել են Premier Rowing ակումբի 12 անդամները 1876 թվականի հուլիսի 13-ին Բորնմութ թիավարման ակումբում, որի ժամանակ դարպասները նշված էին 4 դրոշակներով: Խաղը տևել է 15 րոպե և դիտվել մեծ ամբոխի կողմից, ինչի արդյուքնում որոշվել է զարգացնել այս խաղը որպես մարզաձև:

Միասնական կանոնների բացակայությունը խոչընդոտում էր սպորտաաձևի ձևավորմանն ու զարգացմանը« Այդ իսկ պատճառով Մեծ Բրիտանիայում ստեղծվում է հատուկ հանձնաժողով, որը պետք է զբաղվեր ջրագնդակի կանոնների մշակմամբ:

Ջրագնդակի առաջին կանոնները մշակվել են 19-րդ դարի ավարտին Մեծ Բրիտանիայում, շոտլանդացի Վ. Վիլսոնի կողմից: «Ջրային ֆուտբոլի» առաջին խաղը կայացել է 19-րդ դարի վերջին Ալինգտոնում, ռետինից սարքված գնդակով: Հտագայում այս մարզաձևը ստացավ Water Polo անվանումը:

Ջրագնդակը հնագույն օլիմպիական ձևերից է: Առաջին անգամ այն ներառվել է օլիմպիական ծրագիր 1900 թվականին: Կանանց շրագնդակը ներառվել է օլիմպիական ծրագիր 2000 թվականին, կանանց ավստրալական էիմի քաղաքական բողոքարկումից հետո: Ջրագնդակի տղամարդկանց աշխարհի առաաջնությունը անցկացվում է 1973  թվականից, իսկ կանանց աշխարհի առաջնությունը 1986 -ից: 

 Հայստանի Խորհրդային Սոցիալիստական  Հանրապետությունում ջրագնդակի առաջին խմբակը ստեղծվել է 1935 թվականին: Նույն տարի կայացել է առաջին հանդիպումը Լենինականի և Երևանի թիմերի միջև:

• 1945 թվ. սկսած հանչապետության ակումբները մասնակցել են անդրկովկասյան և միութենական տարբեր մրցումների:
• 1956 թվ. Վլադիմիր Ռաշմաջյանը դարձավ ԽՍՀՄ Սպարտակիադայի չեմպիոն:
• 1957 թվ. Երևանի Դինամո ակումբը գրավեց 2-րդ տեղը Դիմանո ԿՄԸ առաջնությունում:
• Հայաստանի մարզիկներից ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում Եվրոպայի չեմպիոններ են դարձել Անատոլի Կալեսնիկովը (1957) և Աշոտ Փիլոյանը (1976):
• 1977 թվ. Երևանի դինամոն դարձավ ՀԽՍՀ և ԽՍՀՄ պատանեկան չեմպիոն: Գլխավոր մարզիչ՝ Հենրիխ Դավթյան, մարզիչ Մինաս Շիշմանյան, դարպասապահ՝ Արամայիս ... , մարզիկներ ՝ Յուրի Բելոուսով, Արսեն Պետրոսյան, Վահան Տեր-Պետերյան, Արամ Գրիգորյան, Անատոլի Կոլեսնիկով, Գագիկ Ղազարյան, Ալիկ գրիգորյան, Սուրիկ Մանուկյան, Աշոտ Փիլոյան, Լիպարիտ Դարբինյան:
• 1987 թվ. Գագիկ հովհաննիսյանը  ԽՍՀՄ հարավային գոտում հավաքականի կազմում դարձավ ԽՍՀՄ Սպարտակիադայի չեմպիոն«
• 1988 թվ. Հայաստանի ուսանողական թիմը գրավեց երկրորդ տեղը ԽՍՀմ ուսանողական խաղերին՝ Ունիվերսիադա 88: Գլխավոր մարզիչ՝ Գագիկ Մանվելյան, Մարզիչ ՝ Հենրիխ Դավթյան, մարզիկներ ՝ Անատոլի Կոլեսնիկով, Հայկ Վարդանյան , Արիկ Կազանչյան, Էդիկ Բաբայան, Կարեն Ցատրյան, Գագիկ հովհաննիսյան, Վահագն Առաքելյան , Կարո .... , Արմեն Տեր-Հակոբյան, Մաքսիմ ... , Դավիթ Գրկաշարյան, Էդիկ Սեդրակյան:
• 1988 թվ. Բրունո Բոյաջյանը Ֆրանսիայի հավաքականի կազմում մասնակցեց Սեուլի Օլիմպիադային:
• 2004 թվ. Դմիտրի Ասիլյանը Հունաստանի հավաքականի կազմում դարձավ օլիմպիադայի արծաթե մեդալակիր:
• 2006 թվ. -ից ԱՄՆ ի Ջրգնդակի Օլիմպիական Ռեզերվներ (ORWP) հայկական ակումբը մասնաակցում է ԱՄՆ ի մրցաշարերին:
• 2008 թվ. Բյուրակն Հախվերդյանը Նիդեռլանդների հավաքականի կազմում դարձավ օլիմպիադայի ոսկե մեդալակիր:
• 2010 թվ, Օլիմպիական Ռեզերվներ ակումբի 4 տարիքային խմբեր ԱՄՆ պատանեկան օլիմպիադայում մտան լավագույ տասնյակ, ընդ որում Գոռ Ասրյանը, Հակոբ կապլանյանը, Ասատուր Գալֆայանը, Մանուկ Փիլոյանը, Արտակ Արզումանյանը, Դավիթ Առաքելյանը ընդգրկվեցին ԱՄՆ սիմվոլիկ հավականի կազմ: Նույն թվականին Հակոբ Կապլանյանը  սահմանեց ԱՄՆ դպրոցականների առաջնությաան ռեկորդ իր հաշվին գրանցելով 228 գնդակ:
• 2012 թվ. հունիսին առաջին անգամ անցկացվեց Հայաստաի ջրագնդակի ֆեդերացիայի գավաթի բաց առաջնությունը, որին մասնակցեց 5 թիմ: Մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ ՝

1. ORWP Գլենդել
2. ORWP  Երևան
3. Ակվալենդ

• 2013 թվականի հունիսի 18-ից 20-ը անցկացվեն Հայաստանի ջրագնդակի ֆեդերացիայի գավաթի բաց առաջնությունը , որին մասնակցեց 7 թիմ: Այս անգամ մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ ՝ 

1. ORWP Գլենդել 
2. ORWP  Երևան 
3. Ակվալենդ

• 2014 թվ. դեկտեմբերին անցկացվեց, արդեն ավանդույթ դարձած, Հայաստաի ջրագնդակի ֆեդերացիայի գավաթի բաց առաջնությունը, որին մասնակցեց 4 թիմ: Մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ ՝ 

1. ORWP  Երևան 
2. ՕՀՄՄՄ
3. Տիտան

• 2015 թվականի մայիսի 30-ից 31-ը անցկացվեն Հայաստանի ջրագնդակի առաջնությունը , որին մասնակցեց 5  թիմ: Այս անգամ մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ՝ 

1. ORWP  Երևան
2. Արմադա
3. Վանաձոր

• 2015 թվականի հունիսի 20-ից 21-ը, 4-րդ տարին անընդմեջ անցկացվեց Հայաստաի ջրագնդակի ֆեդերացիայի բաց առաջնությունը, որին մասնկացեցին 10 թիմ: Այն անցկացվե երկու տարիքային խմբով: Մրցանակային տեղերը բաշխվեցի հետյալ կերպ՝
• ավագ-պատանեկան տարիքային խումբ ՝ 

1. ORWP Երևան 
2. ORWP  Գլենդել
3. Տիտան

• կրտսեր-պատանեկան տարիքային խումբ՝ 

1. ORWP  Գլենդել
2. Արմադա
3. ORWP Երևան 

• 2015 թվականի հոկտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 1-ը անցկավեց 2000 թվականին ծնված և փոքր տարիքի պատանիների Հայաստանի ջրագնդակի առաջնությունը, որին մասնակցեց 6 թիմ: Մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ՝

1. Արմադա
2. ORWP Երևան
3. Տիտան

• 2015  թվականին դեկտեմբերի 27-ին անցկացվեց Օլիմպիական Ռեզերվներ (ORWP) ակումբի հաշվետու ներակումբային առաջնությունը, որն առաջին ներակումբային առաջնությոնն էր ՀՀ պատմության ընթացքում«
• 2016 թվ. մայիսի 20-ից 22-ը , արդեն երկրորդ անգամ պաշտոնապես անցկացվեց Հայաստանի ջրագնդակի առաջնությունը, որին մասնակցեցին 8 թիմեր: Մրցանակային տեղերը բաշխվեցին հետևյալ կերպ՝ 

1. ORWP Երևան
2. Արմադա
3. Ատլանտ